| Marius van Nieuwkerk, oud-bestuurder van De Nederlandse Bank, heeft een passie voor economische geschiedenis. Begin dit jaar kwam zijn derde boek uit met als onderwerp de eerste centrale bank van de wereld: de Amsterdamse Wisselbank. Het lijkt op een carrière na een carrière. Van een loopbaan binnen DNB naar een positie van geschiedenisauteur. Passie Voor een breed publiek beschrijft en verklaart hij de financieel economische fundamenten van Nederland. Van Nieuwkerk ziet zjjn auteurschap echter niet als een ‘baan’ maar meer als een manier om zlin passie uit te leven. ‘Ik heb altiid een grote belangstelling voor economische geschiedenis gehad. Het is erg prettig om daar op deze manier mee bezig te zijn” Wortels De interesse voor financiële geschiedenis bij Van Nieuwkerk heeft vooral te maken met hoe mensen reageren op veranderende omstandigheden. De wortels daarvan ziin volgens hem gelegd in zijn ieugd in een tuindersgezin in het Westland. ‘Als kind raakte ik me ervan bewust dat je als agrarisch ondernemer sterk afhankeliik bent van exogene factoren zoals het weer en algehele marktomstandigheden’ Dat fascineerde me. Je kon ontzettend je best doen maar door deze factoren toch weinig verdienen. Daarnaast had de economische crisis van de jaren dertig diepe indruk gemaakt op zljn ouders Het was een regelmatig terugkerend gespreksonderwerp’ Elke keer als de spanning in de internationale politiek wat toenam voorspelde mijn moeder dat er weer een crisis zou komen” Ook maakte de crisis hen voorzichtig’ blikt hij terug In de jaren dertig was sprake van deflatie waardoor schulden in reële teÍmen meer waard werden. Dit heeft heel veel mensen van deze generatie in zekere mate schuldenschuw gemaakt. Bedrijfsgeschiedenis Het waren ervaringen waarmee hij niet direct iets concreets deed in de richting van geschiedenis, maar die zich wel in zijn onderbewustzijn hadden genesteld. Zo af en toe kwam het in zijn werk bij De Nederlandse Bank naar boven. ‘Voor mijn werk werkte ik mee aan het verzamelen van gegevens voor de betalingsbalans. Dit betrof onder meer alle kapitaalstromen van multinationals en ik kwam dan ook regelmatig bij deze bedrijven over de vloer. Ik merkte al snel dat veel van deze ondernemingen bedrijfsgeschiedenissen publiceerden. Daarvan heb ik er een hele reeks gelezen en het interessante is dat je in zo’n bedrijfsgeschiedenis ook vaak de rode draad van de meer algemene geschiedenis ziet lopen.’ Geen tijd Daamaast kwam Van Nieuwkerk voor zljn werk regelmatig in het buitenland waar het hem opviel dat in heel veel landen ‘stukjes Nederland’ zijn terug te vinden. Ook deze informatie verzamelde hij voor mogelijk later gebruik. Wisselbank De echte trigger om te gaan schrijven kwam nadat verschillende buitenlandse collega’s Van Nieuwkerk vroegen hoe het toch kon dat een klein land als Nederland zoveel multinationals heeft, waaronder enkele grote financiële instellingen. Het werd de basis voor zijn eerste boek Hollands Gouden Glorie, dat verscheen in 2005. In dit boek zet hij uiteen hoe Nederland zich economisch heeft ontwikkeld en welke successen zijn geboekt. Tijdens het schrijven van dit boek kwam hij ook op het idee voor zijn meest recente boek over de Amsterdamse Wisselbank. Dit boek verscheen begin dit jaar onder zijn redactie bevat behalve bijdragen van hemzelf ook artikelen van andere auteurs. Van Nieuwkerk: ‘Bij het verklaren van het econonlisch succes stuitte ik voortdurend op de functie die de Wisselbank had. Het gekke is dat buitenlanders daar in het verleden meer oog voor hebben gehad dan wijzelf. Bekende namen als Voltaire, Adam Smith, Marx en recent de Britse historicus Niall Ferguson benadrukten het belang van deze bank. In Nederland is de rol van de bank als financiële hoeksteen van het Nederlandse stelstel sterk onderbelicht gebleven.’ |
